ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE

Świadczenie pielęgnacyjne na „nowych zasadach”

Od 1 stycznia 2024 r. obowiązują nowe przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych regulujące warunki przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, które wprowadziła ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym.

Komu przysługuje świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach.

Świadczenie pielęgnacyjne mogą otrzymać osoby, które sprawują opiekę nad  osobami  z niepełnosprawnościami w wieku do ukończenia przez nie 18. roku życia.

Wymagane jest, aby osoba wymagająca opieki legitymowała się ważnym orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji (takie orzeczenie zawiera informację w punktach 7 i 8 o treści: „wymaga”) albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zmienione przepisy rozszerzają również krąg osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego – od 1 stycznia 2024 r.  świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać następującym opiekunom:

1. matce albo ojcu,
2. innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 oraz z 2022 r. poz. 2140) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
3. opiekunowi faktycznemu dziecka,
4. rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.

Możliwość  łączenia pracy zawodowej z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego

Jedną z najważniejszych wprowadzanych zmian jest możliwość łączenia aktywności zawodowej, bez żadnych ograniczeń z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego. Oznacza to, że po zmianach  świadczenie pielęgnacyjne przysługuje rodzicom lub innym ww. kategoriom opiekunów bez jakichkolwiek ograniczeń lub limitów w zakresie podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (także również w sytuacji gdy opiekun dziecka w wieku do ukończenia 18 r. życia ma ustalone prawo do własnej emerytury, renty lub innego świadczenia emerytalno-rentowego).

Podwyższenie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego

Od stycznia 2025 świadczenie pielęgnacyjne wynosi 3287 zł. Nowe przepisy przewidują również, że w przypadku gdy opiekun otrzymujący świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach sprawuje opiekę nad więcej niż jedną osobą (dzieckiem)  w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się odpowiednim ww. orzeczeniem o niepełnosprawności, to  wysokość świadczenia pielęgnacyjnego jest podwyższana  o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka – warunkiem jest złożenie wniosku przez opiekuna o podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego (uwaga: nie dotyczy to dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej oraz dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego).

Uwaga: osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18 r. życia, które pobierają już świadczenie pielęgnacyjne przyznane im zgodnie z aktualnymi przepisami i które będą chciały po 31 grudnia 2023 r. otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach, będą również musiały złożyć nowy wniosek o to świadczenie z jednoczesnym oświadczeniem o rezygnacji ze „starego”, dotychczas otrzymywanego świadczenia pielęgnacyjnego. Co to dla nich oznacza? Otóż będą mogły podjąć pracę zarobkową pobierając świadczenie pielęgnacyjne, ale będzie ono przysługiwało tylko do ukończenia 18 roku życia przez osobę z niepełnosprawnością.

 Świadczenie pielęgnacyjne na „starych zasadach”

NOWE WARUNKI PRZYZNAWANIA ŚWIADCZENIA PIELĘGNACYJNEGO, KTÓRE OBOWIĄZUJĄ OD 1 STYCZNIA 2024 R., NIE DOTYCZĄ OSÓB, KTÓRE NA ZASADZIE ZACHOWANIA PRAW NABYTYCH POBIERAJĄ TO ŚWIADCZENIE NA PODSTAWIE PRZEPISÓW DOTYCHCZASOWYCH. 

Ustawa o świadczeniu wspierającym wprowadziła przepisy mające na celu pełną ochronę praw nabytych osób, które nabyły bądź nabędą na starych, obowiązujących przed wejściem w życie ustawy, tj. do 31 grudnia 2023 r. przepisach, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego

Zatem osoby, które przed dniem lub po dniu wejścia w życie ustawy o świadczeniu wspierającym nabyły lub nabędą prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na zasadach obowiązujących do dnia  31 grudnia 2023 r.  i za okres co najmniej do dnia 31 grudnia 2023 r.  będą uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego będą mogły zachować prawo do tego świadczenia na zasadzie ochrony praw nabytych na obowiązujących do 31 grudnia 2023 r. zasadach przewidzianych w ustawie o świadczeniach rodzinnych  – jednak nie dłużej niż do końca okresu, na który prawo zostało przyznane.

Ww. osoby, zachowają prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., również w przypadku, gdy osobie nad którą sprawują opiekę zostanie wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności. Warunkiem zachowania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w tym przypadku konieczne będzie złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia, a następnie złożenie wniosku o świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności (art. 63 ust. 3 ustawy).

Świadczenie pielęgnacyjne na „starych zasadach” nie przysługuje jeżeli osoba wymagająca opieki będzie miała przyznane prawo do świadczenia wspierającego. Czyli, jeśli pełnoletnia osoba z niepełnosprawnością, na którą opiekun pobiera świadczenie pielęgnacyjne nabędzie prawo do świadczenia wspierającego z ZUS uchylimy prawo do świadczenia.

Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne powinna niezwłocznie poinformować organ o złożeniu w ZUS wniosku o świadczenie wspierające ponieważ wyklucza to możliwość dalszego pobierania świadczenia.

W sytuacji, gdy osoba z niepełnosprawnościami złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego konieczne będzie:

• zawieszenie postępowania o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego
• zawieszenie wypłaty przyznanego już świadczenia pielęgnacyjnego

W przypadku gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówi przyznania świadczenia wspierającego lub pozostawi wniosek bez rozpatrzenia – świadczenia zostaną wypłacone od momentu ich wstrzymania oczywiście, jeżeli opiekun nadal spełnia warunki określone w przepisach.

Świadczenie pielęgnacyjne wypłacone opiekunowi za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające, będzie świadczeniem nienależnie pobranym. Do jego zwrotu będzie zobowiązany opiekun.

Osoba z niepełnosprawnościami, składając w ZUS wniosek o świadczenie wspierające będzie mogła zdecydować od jakiego miesiąca chce mieć przyznane świadczenie wspierające, dzięki czemu może nie dopuścić do sytuacji otrzymania świadczenia wspierającego za ten sam okres, za który jej opiekun otrzymał w gminie świadczenie opiekuńcze.